Арцём Варанец — псіхіятр-нарколаг. Ён працуе ў псіхіятрычнай брыгадзе хуткай дапамогі і далёкі ад народнай медыцыны. Руска-беларускі слоўнік-даведнік лекавых раслін, створаны сямейным тандэмам Віктара і Арцёма Варанцоў, — адзіны ў сваім родзе. Навошта спатрэбілася перакладаць назвы раслін на беларускую мову і як размяркоўваліся ролі ў стварэнні слоўніка, Арцём распавёў Intex-press.
Псіхіятр-нарколаг Арцём Варанец. Фота: Яўген Ціхановіч.
Віктар Іванавіч Варанец — вядомы філолаг, аўтар шматлікіх беларускамоўных падручнікаў для медыкаў і слоўнікаў медыцынскіх тэрмінаў.
— У бацькі няма медыцынскай адукацыі, але ён выкладае ў медыцынскім універсітэце ў Гродне і заўсёды цікавіўся калямедыцынскімі тэмамі, — распавядае Арцём Варанец. — Ён стварыў шмат розных беларускамоўных слоўнікаў па медыцыне, але даведніка раслін не было. А тэма гэтая, нягледзячы на развіццё фармакалогіі, да гэтага часу цікавая людзям. Многія звяртаюцца да народных лекараў, зёлак. І паколькі ў Беларусі існуюць розныя дыялекты, узнікае блытаніна ў назвах некаторых лекавых раслін. Каб яе больш не было, бацька і вырашыў стварыць слоўнік-даведнік лекавых раслін. Тым больш, як аказалася, у Беларусі дагэтуль было толькі два падобныя выданні, дый тыя ў пачатку XX стагоддзя.
Псіхіятр з функцыяй фармаколага
Зборам інфармацыі і перакладам займаўся сам Віктар Іванавіч. Арцёму ж дасталася, як ён кажа, сціплая роля медыцынскага кансультанта і рэцэнзента. Бацька даслаў яму матэрыялы па электроннай пошце, ён іх вычытваў, глядзеў, каб з медыцынскага пункту гледжання апісанні фармакалагічных уласцівасцяў раслін былі пазначаны правільна, каб у спіс лекавых выпадкова не патрапілі атрутныя рэчывы або тыя, што змяшчаюць наркатычныя рэчывы.
— Па адукацыі я, вядома, не фармаколаг, але прадмет гэты ва ўніверсітэце праходзіў, таму дапамагаў, чым мог, — кажа Арцём.
У выніку ў слоўнік трапілі каля 500 раслін, якія растуць у Беларусі і якімі беларусы лячыліся спакон веку ды працягваюць лячыцца да гэтага часу.
Слоўнік-даведнік лекавых раслін стаў першым для Арцёма Варанца. Праца гэтая была яму цікавая, а «любы досвед не лішні».
«З’язджаць з Баранавічаў не планую»
Арцём Варанец родам з Гродна, у Баранавічах працуе са жніўня 2018 года. Прыехаў сюды за дзяўчынай, якую размеркавалі працаваць хірургам у Баранавіцкую гарадскую бальніцу.
Па спецыяльнасці Арцём — урач псіхіятр-нарколаг. Кажа, псіхалогія падабалася заўсёды, таму што «ўнутраны свет чалавека складаны для разумення». А ў сучасным свеце, які ў літаральным сэнсе многіх даводзіць да вар’яцтва, яго прафесія яшчэ і актуальная.
— Мне было цікава, я выбраў гэты шлях і не шкадую, — кажа доктар.
Працаваць у брыгадзе няпроста. Выклікаў прыкладна столькі ж, што і ў звычайнай хуткай, а вось пацыенты замест «дзякуй» часцей гавораць дактарам цалкам супрацьлеглыя словы. Складана сумяшчаць прафесійную дзейнасць і з асабістым жыццём: з дзяўчынай Арцём часцей перасякаецца ў бальніцы, чым дома, бо абодва шмат працуюць. Але і прафесія, і горад, і людзі, якія жывуць у ім, Арцёму падабаюцца. І пераязджаць, па меншай меры ў бліжэйшы час, ён не плануе.
— У маёй працы ёсць свае плюсы і свае мінусы. Але пачуццё задаволенасці ад яе ёсць, і гэта самае галоўнае. Навуковы вопыт, вядома, не будзе лішнім, але пакуль мяне цікавіць практыка. Я працую, вучуся ў ардынатуры, мне ўсё падабаецца. І пакуль у планах — застацца ў Баранавічах, — рэзюмуе ён.
