• budzma.by
  • Пра нас
  • Крама
Будзьма беларусамі! Будзьма беларусамі!
telegram www.instagram.com/budzma/ Facebook.com vk.com twitter.com youtube.com
  • Актуаліі
  • Меркаванні
  • Маё права
  • Гісторыя
  • Літаратура
  • Фотарэпартаж
  • Афіша
  • "Будзьма!" прапаноўвае
04.02.2020 | Гісторыя

Генерал Каліноўскі пераможа ўсіх!

Гісторык Андрэй Вашкевіч разважае пра сучасны "мілітарызаваны" вобраз Кастуся Каліноўскага, які не зусім адпавядае гістарычнаму.


Усё часцей сустракаю ў інтэрнэце постэры і фотакалажы і выявай Кастуся Каліноўскага як напаўміфічнага правадыра, які вядзе за сабою ў бой легіёны паўстанцаў з косамі. На адных ён нагадвае правадыра піратаў Джэка Вераб’я, на іншых пераможцу перастрэлак на Дзікім Захадзе. 

Паўсюль шаблі, пісталеты, стрэльбы.

84071354-2857922197598290-3365553351151321088-o.jpg

У беларускім мастацкім каноне савецкага часу такога Каліноўскага было вельмі мала.

Там ён быў больш кніжнікам і ідэолагам – з лямпай на фоне, “Мужыцкай праўдай” у руках.

Сялянская каса была сімвалам больш паўстання, аддзеленым асабіста ад Каліноўскага. “Ваенны” Каліноўскі савецкага часу прыходзіць у галаву толькі са знакамітай карціны Пётры Сергіевіча “Кастусь Каліноўскі і Валер Урублеўскі робяць агляд паўстанцаў”. Ды і там Каліноўскі больш публічны палітык – два старадаўнія пісталеты за поясам правадыра паўстання выглядаюць так, быццам яны належалі якому Янушу Радзівілу і Каліноўскі забраў іх з музея Тышкевіча. 

yatstvta-b-ta-tc-tctz.-tbtvtgtbtm-tc-tyutb-tc-tc-t-tatl-gtatg-tyutb-tc-ta-tptzhtm-tp-tyutbtv-tzh-tyu.-1950tp-..jpg

Пётра Сергіевіч. Кастусь Каліноўскі і Валер Урублеўскі робяць агляд паўстанцаў.

У чым прычына такой “мілітарызацыі” аднаго з правадыроў паўстання 1863-га года – можна паразважаць. Напэўна любы нацыянальна арыентаваны чытач скажа: “Расія напала на Украіну, пагражае Беларусі і таму Каліноўскі асабліва важны сёння як ваенны правадыр”.

symbal.by-553-mahnit-kastus-kalinouski-1.png

Асабіста я ў першую чаргу ў гэтай тэндэнцыі сумесь ура-патрыятызму, невуцтва і свядомага жадання перакруціць гісторыю на нейкі невядомы лад.

Магчыма мяне паправяць лепшыя знаўцы паўстання, але я наогул не памятаю ніводнага сведчання, каб Каліноўскі паслугоўваўся нейкай зброяй.

Каліноўскі найперш быў ідэолагам, прамоўцам, палітыкам, для якога паўстанне зімой 1863 года стала і нечаканасцю і прадвеснікам вялікай паразы.

Каліноўскім з пісталетам у руках мы вельмі абядняем успрыняцце ягонай асобы – так жа сама як зводзім усю ягоную спадчыну да “…над табою маскаля ўжо не будзе”.

84351615-2589949107912751-8966495944166080512-o.jpg

Напрыклад на адным з постэраў Каліноўскі з пісталетам паказаны на фоне не знакамітай “Мужыцкай праўды”, а “Звароту Яські гаспадара да мужыкоў зямлі польскай” – дакумента, які падаўляючай большасцю даследчыкаў прызнаны спрэчным з мовай, духам і зместам “Мужыцкай праўды” і, адпаведна, не належачым пяру Каліноўскаму.

84098044-2731091743646013-4310691416083791872-n.jpg

Шчыра кажучы, крыўднавата і за іншых герояў паўстання – сапраўды людзей зброі, якіх нешта зусім ігнаруе сучасная поп-культура і індустрыя прынтоў і вышымаек.

Напрыклад Валерыя Урублеўскага, які павёў у лес цэлы атрад вучняў школы ляснічых і змагаўся з імі супраць царскіх салдат. Урублеўскі, дарэчы, выдатна гаварыў па-беларуску і ёсць нават меркаванне, што гэта ён і выдаваў “Мужыцкую праўду” і актыўна ўдзельнічаў у напісанні яе нумароў.

Нездарма Пётра Сергіевіч на сваёй карціне паказаў двух паўстанцкіх правадыроў – Валерыя Урублеўскага – правадыра вайсковага і Каліноўскага – правадыра ідэалагічнага і палітычнага.

Калі ж мы далей будзем трымацца такога як цяпер заліхвацка-ваяўнічага, але псеўдагістарычнага шляху, то “генерал Каліноўскі” перастраляе ўсіх, у тым ліку і Каліноўскага – палітыка, ідэолага і грамадскага дзеяча.

Андрэй Вашкевіч, gazeta.arche.by

Tweet

Апошняе ў рубрыцы:

valiancina_shauchenka
Літаратура

Максім Знак піша ў СІЗА раман — гатовыя ўжо два тамы

Жонка сябры прэзідыума Каардынацыйнай Рады Максіма Знака, які амаль паўгода знаходзіцца пад вартай, распавяла «Белсату»...

valiancina_shauchenka
Грамадства

Часопісаў, якія адмовіўся прадаваць «Белсаюздрук», за 2 дні прадалі больш, чым за месяц

Пасьля таго, як 5 сакавіка «Белсаюздрук» адмовіўся прадаваць папулярныя часопісы «Наша гісторыя», «Дуду» і «Асьцярожна,...

valiancina_shauchenka
Краіна

Жанчыны эпохі БНР: выхад з гістарычнага ценю

Рух нацыянальнага Адраджэння першай чвэрці ХХ стагоддзя, нацыятворчыя працэсы на руінах Расійскай імперыі ўзнялі...

valiancina_shauchenka
Літаратура

«Закахацца можна ў мужчыну ў электрычцы. Народзіцца дзясятак вершаў, а ён не дазнаецца пра гэта». Гутарка з пісьменніцай Раісай Баравіковай

«Пра многіх пісьменнікаў ходзяць самыя неверагодныя чуткі», — загадкава пасміхаецца паэтка Раіса Баравікова. Выдумкі...

Апошнія навіны

    Літаратура
    Максім Знак піша ў СІЗА раман — гатовыя ўжо два тамы
    Грамадства
    Часопісаў, якія адмовіўся прадаваць «Белсаюздрук», за 2 дні прадалі больш, чым за месяц
    Краіна
    Жанчыны эпохі БНР: выхад з гістарычнага ценю
    Літаратура
    «Закахацца можна ў мужчыну ў электрычцы. Народзіцца дзясятак вершаў, а ён не дазнаецца пра гэта». Гутарка з пісьменніцай Раісай Баравіковай
    Музыка
    «Трудна сначала, прыятна патом». Гурт «РСП» расказаў пра сваю адседку і турэмны альбом
    Культура
    Уладзімір Цэслер прысвяціў новы твор беларускім жанчынам
    Гісторыя
    Алавянае войска. Як настаўнік з Гродна выкладае школьнікам гісторыю з салдацікамі і салідамі
    Культура
    Ціск на культуру: арганізатарам Moving Art Festival адмовілі ў пляцоўцы ў апошні момант. Усё пераносіцца
    Грамадства
    Родная мова цяпер — гэта штодзённы адзіночны пікет
    Замежжа Музыка
    Песню мегапапулярнага беларускага рэпера Алега ЛСП заблакавалі ў Расіі
    Грамадства Адукацыя
    У Гродзенскім універсітэце з прафесарам, які напісаў у жніўні адкрыты ліст Лукашэнку, не працягнулі кантракт
    Замежжа Кіно
    «Недарэчны трах, або Вар’яцкае порна» атрымаў галоўны прыз Берлінале
    Музыка
    Оперная спявачка, якая троліць чыноўнікаў і сілавікоў. Хто такая Маргарыта Ляўчук?
    Гісторыя
    Як апраналіся беларускі 100 гадоў таму? З'явіўся каталог традыцыйнага адзення
    Літаратура
    125 гадоў з дня нараджэння Кандрата Крапівы

Афіша

  • 08.03 20:00Зміцер Вайцюшкевіч запрашае сустрэць вясну разам!
  • 06.05 20:00Народны альбом

УСЕ ПАДЗЕI

Рассылка навінаў

Важнае пра нас

  • Што такое "Будзьма беларусамі!"
  • Рэкламадаўцам
  • Асобы кампаніі
  • Усе праекты "Будзьма!"
  • Рэдакцыйная пошта: razam@budzma.org

Папулярнае

    • «Топи» vs «Сфагнум»: вельмі падобна, але...
    • «Складаю навіны ў крыжыкі». Мастачка сабрала пратэсты ў «Гісторыю беларускай выжыванкі»
    • «Асцярожна, тут могуць быць бчбэшнікі». Як у Купалаўскім прайшоў першы спектакль пасля прэзідэнцкіх выбараў
    • Звольнены дырэктар магілёўскага музея запусціў адукацыйную праграму на Youtube
    • Вольга Бабкова: «Жывём, хоць і дыхаць цяжка»

Ахова спадчыны

  • Смуткуем…
  • Сумесныя кансервацыйныя працы
  • Новыя перспектывы супрацы
  • Другое жыццё твора мастацтва
  • Праблема Жыровічскага манастыра вырашана
© Грамадская культурніцкая кампанія «Будьма беларусамі!», 2008-2019.
Логотип
Распрацавана і звярстана Логотип компании IBWM