
РР: Ці ёсць патрэба ў такіх ведах? І хто гэтыя студэнты – беларусы, якіх цяпер даволі шмат вучыцца ў Варшаве, ці таксама і палякі?
– Ёсць зацікаўленасць, у тым ліку і з боку палякаў. Гэта можа быць звязана з тым, што Беларусь як краіна, як дзяржаўная палітычная сістэма – яна з’яўляецца пэўным феноменам. Маладых людзей прыцягвае незвычайнае, а даследаваць апошнюю дыктатуру – гэта цікава, таксама, як і механізмы, як гэтую дыктатуру пераўтварыць у нармальную сістэму.
РР: Ці ўдасца тут пазбегнуць „падзелу гісторыі”, калі і Польшча, і Літва, і Беларусь лічаць пэўныя падзеі і пэўных асобаў часткай сваёй нацыянальнай гісторыі?
– Вось якраз адной з задачаў мы бачым напісанне неканфрантацыйнай гісторыі польска-беларускіх адносінаў, якая не падзяляе, а аб’ядноўвае, не абмінаючы складаных праблемаў і момантаў у гісторыі. Але мы гэтыя канфлікты плануем разглядаць не для падсычэння, не для павелічэння варожасці, а для разлічэння з мінулым і наладжвання добрасуседскіх адносінаў.
РР: І так разумею, што ўжо вядомыя і тыя выкладчыкі, гісторыкі, якія будуць працаваць вось у гэтым новым Цэнтры беларускіх студыяў?
– Так, гэта вядомыя гісторыкі, найперш гарадзенскія, якія аказаліся „непатрэбнымі”, якіх проста выгналі з дзяржаўных установаў. Гэта і прафесар Вячаслаў Швед, і прафесар Святлана Куль-Сяльверстава, і кандыдат навук Андрэй Чарнякевіч, і яшчэ 11 асобаў.
РР: Шкада, што ўсё ж нашыя гісторыкі будуць працаваць у Варшаве, а не могуць гэта зрабіць у Гародні. Ці Гародня не губляе сябе як адзін з цэнтраў гістарычнай навукі?
– Наадварот. Тое, што людзі афіцыйна працуюць у Варшаўскім універсітэце, не азначае, што яны будуць працаваць для Польшчы. Не, яны будуць працаваць для Беларусі больш, чым для Польшчы. Гісторыкі будуць прыязджаць у Варшаву, але жыць пераважна ў Беларусі, займаецца ў той жа Гародні навуковай дзейнасцю, і працаваць для Беларусі.
РР: І асноўная мова будзе польская?
– Не. Мы будзем выдаваць орган – Гадавік Цэнтру, і асноўнай мовай будзе беларуская. Канешне, будзе і польская, напрыклад, нехта з польскіх студэнтаў, магістрантаў, напіша цікавую працу пра Беларусь. Гэта будзе выдавацца ў Варшаве.