• budzma.by
  • Пра нас
  • Крама
Будзьма беларусамі! Будзьма беларусамі!
telegram www.instagram.com/budzma/ Facebook.com vk.com twitter.com youtube.com
  • Актуаліі
  • Меркаванні
  • Маё права
  • Гісторыя
  • Літаратура
  • Фотарэпартаж
  • Афіша
  • "Будзьма!" прапаноўвае
14.04.2017 | Cult Fiction

Ідзі і глядзі. Што застаецца пасля сеансу нязгоды

Гэта як алкаголь: спачатку прадчуванне смаку, потым б’е ў галаву, крыху губляеш арыентацыю, думкі як мятлушкі, малюнак рухаў непрадказальны. Хочацца ўсяго і адразу. А потым? Альбо даганяцца, альбо зваліць. Каб наступным ранкам адчуць фатальную пустэчу ментальнага афтэпаці: падзея скончылася, а вось мы – яшчэ не. Яно сапраўды як алкаголь. Толькі насамрэч завецца публічнай палітыкай. Файны беларускі экстрым. Супольны праект “Гэта мы, Госпадзе!” – брутальныя і ахвярныя, мужныя і баязлівыя, ваяры і назіральнікі, хто справа, хто злева, разам паасобку, напішы паштоўку свайму вязню. Колькі разоў на год ёсць шанец сябе паказаць. Тым і іншым. Каб потым жыць спасылкамі ды рэзанансамі. Да чарговага шоў нашае свабоды.

Напэўна, мы занадта залежныя ад рытуалаў: прыдумалі каляндар падзеяў і графік руху, распісалі ролі, размеркавалі тэкстоўкі ды тэматычныя прылады (каму сцягі, каму аўтазакі), вызначылі пляцоўкі – і валім сабе паводле папярэдняй дамовы. Тэатрык сезонных пасадак: мы выходзім, яны вінцяць. Як год таму. Як дваццаць год таму. Усё прадказальна. І безнадзейна. Для абодвух бакоў. Ніхто не гуляе на перамогу – бо не мае рэсурсаў перамагчы. Як той кажа, same old blues again.

Вулічная дэмакратыя ператварылася ў медыяпрэзентацыю, слайдшоў без шанцаў паўплываць на рэчаіснасць. Каментары адпаведныя: “Прышпільны дзед, уцёк ад АМАПу! Малайчынка дзяўчынка, так годна ідзе ў аўтазак! Коцік Дашкевіча знайшоўся! А той у вязніцы тройчы Горвата прачытаў!”. І, сінхронна, з іншага боку: “Міліцыя ўсё рабіла па законе! Ніхто нават дручкоў не даставаў! А тыя ўсе лаяліся матам! Ён сам сабе галаву разбіў ды нос зламаў! Яны ладзілі фашысцкі пераварот! Вас не вінцілі – вас ратавалі ад шахідаў!”. Хто гэтаму паверыць? Ды якая розніца! Галоўнае прамаўляць гучна. Настойліва. І не пераблытаць тэксцік. Трэба, каб была падзея. Нават калі яе не было.

Істотнае губляецца ў стандартных інфармацыйных шумах. Прызвычаіўся – і ўжо іх не чуеш. А спікеры і не заўважаюць. Бо таксама па завядзёнцы вяшчаюць у пустэчу. Усе гэтыя экранныя агіткі пра “белыя легіёны ды чорныя душы” – не зварот, а справаздача.

Што дадае да агульнага разумення сітуацыі наш публічны “глабальны комікс” (Ігар Бабкоў)? Вострае адчуванне сваёй неабавязковасці. Палітыкі вяшчаюць. Сведкі хлусяць. Замежжа мроіць. Эксперты раскладаюць пасьянсы. Медыі робяць сэлфі.

Глядацкі фан, медыйны драйв ды акторскі трэш – тры падставовыя складнікі публічнага рэзанансу падзеяў нашай “гарачай вясны”. Трыумф забаўляльнага жанру.

Што з гэтым рабіць? Прыняць як факт. Як частку лакальнай поп-культуры, дзе палітычны чыннік дагэтуль застаецца атракцыйным для капітанаў нашых думак. Там коцікі трапляюць у ахвяры рэжыму, “Белы легіён” вечна жывы, як Ленін, феміністкі абяцаюць грамадзянскую вайну, кніганошы рыхтуюць тэрарыстаў ды хаваюць па лясах арматуру, а мужныя журналісты, адсядзеўшы суткі, прызнаюцца ў каханні ледзь не пад мурамі сваёй вязніцы. Іншай медыйнасці я для вас не маю. І яны, вытворцы сэнсаў, таксама.

Магчыма, галоўная адметнасць наяўнага стану грамадства – дэвальвацыя падзеяў. Дакладней, кіраваных падзеяў – тых абставінаў, якія нам прапануюць лічыць падзеямі. Акцыя 25 сакавіка з боку дзяржавы была брутальнай дэманстрацыяй моцы ў стылі “ўсё пад кантролем” (з бонусным парадам спецтэхнікі) – бо ўцямнага сюжэту, як ні шчыравалі “абаронцы нашага спакою”, дагэтуль не склалася. Абгрунтаванне дзяржаўнага гвалту навобмацак шукаецца наўздагон. Ліхаманкава падбіраюць вінаватых. Лепяць мазаічную карцінку са смецця – бо болей няма з чаго. Ствараюць падзею пасля (нібыта) падзеі. Падаецца, што сістэма адпрацавала, не прыходзячы ў прытомнасць. Але ж і пераканальнай контргульні (і контррэжысуры) таксама не адбылося.

Палітычная ангажаванасць страціла моц. Бо найлепшым агітатарам супраць status quo ёсць той самы status quo. Супраць сістэмы працуе якасць сыстэмы.

Не трэба чытаць пра мізэрныя заробкі – проста атрымай грошы і зазірні ў краму. Не варта пераконваць, што з “хлопчыкамі ў чорным” штосьці не так: хопіць зазірнуць ім у вочы. Ці проста колькі разоў адвезці перадачкі сябруку: прыйшоў дапамагчы табе ў краме, калі побач вінцілі “няправільных”, – і сам сеў на ўсе пятнаццаць. Няма сэнсу даводзіць, што закон не трэба шукаць ні ў пастарунку, ні ў суддзяў, – хопіць аднойчы пачуць, як круцяцца колы айчыннага правасуддзя. А каб даведацца, як гадуюць нацыянальную свядомасць, проста запытайся ў мясцовай школцы, ці ведаюць дзеткі, што такое “Народны альбом”. І палічы, колькі скажа “так”. Хочаш свабоды? Дык выходзь на пікет. Мо пяць хвілін і прастаіш.

Асабісты досвед – найлепшы агітатар. Побач са смеццевай прапагандай ды вулічнымі сімвалічнымі спектаклямі (з адпрацаванай рэжысурай гвалту і супраціву) сёння маем сур’ёзную нізавую плынь: сталую прысутнасць грамадскай нязгоды, банальную штодзённасць сацыяльнага дыскамфорту. Зона якой стыхійна пашыраецца з кожнай ідыятычнай пастановай і бязглуздым хапуном.

Раней шукалі праўды, прасілі, пракліналі ды плакалі. Цяпер – новы трэнд: спакойнае бачанне роднага абы-што. Усміхніся, за намі АМАП. Класная фотка!

Альбо інакш: ну, пасадзілі. Ну, адсядзеў. З кожным можа здарыцца. Яны лайно, а ты маладзец. Нармальна. Трымай цукерку.

Гэта больш за палітыку. Альбо менш – гледзячы як лічыць. Але як ні лічы – першасны досвед грамадзянскасці.

 

Максім Жбанкоў, budzma.by

Tweet

Апошняе ў рубрыцы:

valiancina_shauchenka
Грамадства

Інфармацыйныя спецаперацыі супраць Беларусі ў заходніх СМІ

Аляксей Гайдукевіч робіць для budzma.by агляд замежнай прэсы Пра крывавыя падзеі жніўня ў Беларусі першымі даведаліся нашы суседзі. СМІ ў Літве, Польшчы, Чэхіі і іншых краінах рэгіёна ў рэжыме анлайн інфармавалі...

valiancina_shauchenka
Праект Кірыла Стаселькі "Можам"

«Выпадкаў несправядліва асуджаных у Беларусі вельмі шмат»

У сваім спецпраекце «Можам» Кірыл Стаселька гутарыць з аўтарамі пратэсных плакатаў, каб даведацца, хто гэтыя асобы і што хаваецца за кароткімі мэсіджамі на іх плакатах. У гэтым матэрыяле пра свой плакат, зніклых, забойства...

valiancina_shauchenka
Гісторыя

Знойдзены найстарэйшы малюнак Навабеліцы. Паглядзіце, як яна выглядала 200 гадоў таму

Знойдзен унікальны малюнак Беліцы 1845 года, паведамляюць Моцныя Навіны. Ён быў апублікаваны на сайце праекта Расійскай дзяржаўнай бібліятэкі ў складзе карты Магілёўскай губерні першай паловы XIX стагоддзя. ...

valiancina_shauchenka
Афіша

Анлайн-канцэрт Андрэя Мельнікава — 20 студзеня

Кампанія «Будзьма!» запрашае 20 студзеня а 19-й гадзіне на анлайн-канцэрт Андрэя Мельнікава, падчас якога прагучаць песні з альбома «Песьні выгнаньня» (1995) на вершы паэтаў, якія былі вымушаны...

Апошнія навіны

    Грамадства
    Інфармацыйныя спецаперацыі супраць Беларусі ў заходніх СМІ
    Праект Кірыла Стаселькі "Можам"
    «Выпадкаў несправядліва асуджаных у Беларусі вельмі шмат»
    Гісторыя
    Знойдзены найстарэйшы малюнак Навабеліцы. Паглядзіце, як яна выглядала 200 гадоў таму
    Афіша
    Анлайн-канцэрт Андрэя Мельнікава — 20 студзеня
    Грамадства
    МУС: Андрэй Аляксандраў і Ірына Злобіна аплачвалі штрафы затрыманых дэманстрантаў
    Літаратура
    Нарвежскі саюз пісьменнікаў: мы салідарныя з Беларуссю
    Грамадства
    Супольная заява беларускіх праваабарончых арганізацый аб прызнанні палітвязнямі абвінавачаных па справе Прэс-клуба
    Грамадства
    Пісьменнік Саша Філіпенка напісаў другі адкрыты ліст Рэне Фазэлю
    Грамадства
    У «Дана Молл» выступіў «Вольны хор» з «Пагоняй» і вывесілі вялікі бчб-сцяг
    Грамадства
    Кнігараспаўсюднік Алесь Яўдаха не выходзіць на сувязь
    Грамадства
    Больш за 800 беларускіх навукоўцаў падпісалі ліст у падтрымку звольненых з Акадэміі навук калег
    Грамадства
    Вядоўца на заробак ад $100: дзяржСМІ спрабуюць закрыць дзясяткі вакансій
    Грамадства
    «Цудоўня» распачала працу ў новым месцы
    Грамадства
    Ці стаў прыезд Фазэля правалам?
    Грамадства
    «Новы Час» больш не будзе прадавацца ў шапіках «Белсаюздруку»

Афіша

  • 20.01 19:00Анлайн-канцэрт Андрэя Мельнікава
  • 21.01 19:00Літаратурна-музычнае мерапрыемства “Мой Багдановіч”
  • 06.05 20:00Народны альбом

УСЕ ПАДЗЕI

Рассылка навінаў

Важнае пра нас

  • Што такое "Будзьма беларусамі!"
  • Рэкламадаўцам
  • Асобы кампаніі
  • Усе праекты "Будзьма!"
  • Рэдакцыйная пошта: razam@budzma.org

Папулярнае

    • Віктар Марціновіч: А зараз вернемся да нармальнага жыцця?
    • Запісы Зайцава — справа расійскіх нафтавікоў
    • Як у свеце адрэагавалі на візіт Рэнэ Фазэля да Лукашэнкі
    • Ад пракату «Доваду» да закрыцця кінатэатраў. Падводзім вынікі 2020 года ў беларускай кінаіндустрыі
    • «Словы мацней»: Аляксандр Памідораў чытае твор Зямы Піваварава

Ахова спадчыны

  • Смуткуем…
  • Сумесныя кансервацыйныя працы
  • Новыя перспектывы супрацы
  • Другое жыццё твора мастацтва
  • Праблема Жыровічскага манастыра вырашана
© Грамадская культурніцкая кампанія «Будьма беларусамі!», 2008-2019.
Логотип
Распрацавана і звярстана Логотип компании IBWM