Сёння ў Мінску адкрываецца найбуйнейшы ў Беларусі міжнародны паэтычны фестываль “Вершы на асфальце”. Штогадовы фэст памяці Міхася Стральцова адбудзецца ў сёмы раз і традыцыйна аб’яднае дзясяткі найлепшых паэтаў і перакладчыкаў з Беларусі і замежных гасцей. Сёлета ў шматлкіх імпрэзах, дыскусіях і чытаннях паўдзельнічаюць прадстаўнікі чатырох замежных літаратур.
Лілія Газізава (н. 1972)
Руская паэтка з Казані, Лілія Газізава добра вядомая і ў сябе дома, дзе даўно працуе кансультантам па рускай літаратуры ў мясцовым Саюзе пісьменнікаў Рэспублікі Татарстан, і ў Расіі, дзе друкуецца ў найлепшых літаратурных часопісах, і па ўсім свеце: Газізава – адказны сакратар часопіса «Інтэрпаэзія (Н’ю-Ёрк). Яна перакладае турэцкую і татарскую паэзію на рускую, а яе ўласная паэзія перакладалася на 12 моваў свету. Лілія Газізава – заснавальнік і арганізатар Міжнароднага Хлебнікаўскага фестывалю «ЛАДОМИР», Міжнароднага паэтычнага фестывалю імя Мікалая Лабачэўскага – адзінага фэсту, які праводзіцца адначасова з матэматычнай канферэнцыяй па неэўклідавай геаметрыі. Прадмову да дэбютнага зборніка Газізавай напісала Анастасія Цвятаева.
Сяргій Жадан (н. 1974)
Сяргій Жадан — заўсёды жаданы госць фестывалю. Што праўда, летась ягоны ўдзел быў азмрочаны ўвагай “чытачоў у цывільным”. Паводле нейкай незразумелай логікі, найвядомейшы ўкраінскі літаратар, прызнаны ва ўсім свеце паэт і празаік, лаўрэат многіх міжнародных прэмій, апынуўся ў спісе персонаў “нон-грата” беларускіх спецслужбаў, у сувязі з чым быў змешчаны ў міліцэйскі пастарунак і атрымаў у пашпарт штамп аб дэпартацыі. Дзякуючы маланкавай рэакцыі ўкраінскага міністэрства ўнутраных спраў і беларускай грамадскасці, забарона на ўезд была скасаваная на наступны ж дзень.
Сёлета Сяргій Жадан у межах фестывалю прэзентуе сваю новую кніжку на беларускай мове: у серыі “Паэты планеты” выйшлі яго выбраныя вершы ў перакладзе Андрэя Хадановіча.
Steinar Opstad, photo: Dagbladet
Стэйнар Упстад (н. 1971)
Адзін з найцікавейшых паэтаў Нарвегіі Стэйнар Упстад сёлета ўпершыню выступіць у Беларусі. Першы зборнік вершаў Упстада выйшаў у 1996 годзе і адразу быў уганараваны прэміяй Тар’ея Весаса за найлепшы дэбют. Госць Стральцоўскага фэсту – лаўрэат больш як дзесяці найпрэстыжнейшых скандынаўскіх літаратурных прэмій, сярод якіх Прэмія Аскехё, Прэмія імя Германа Вілдэнвэя, Прэмія Доблуга Шведскай Акадэміі і інш.
Атэна Фарухсад (н. 1983)
Вершы ірана-шведскай паэткі Атэны Фарухсад у Беларусі не першы год папулярызуе перакладчык Дзмітры Плакс. Нядаўна ў серыі Саюза беларускіх пісьменнікаў выйшла кніга, якая зрабіла Атэну вельмі вядомай у Швецыі – зборнік «Белая нізка». Паводле яе былі здзейсненыя сцэнічныя і аўдыёпастаноўкі, яна перакладзеная на некалькі моваў свету і ўганараваная Вялікай Чытацкай Прэміяй (Stora läsarpriset 2013) віртуальнай пляцоўкі bokcirklar.se, дзе аб’ядноўваюцца чытачы бібліятэчнай сеткі Швецыі. Атэна Фарухсад працуе на Шведскім радыё, выкладае пісьменніцкае майстэрства, публікуе літаратурную крытыку. «Пытанні прыналежнасці, свайго месца ў грамадстве, памяці і надзеі на будучыню — цэнтральныя ў паэтычным шматгалоссі Атэны Фарухсад. Паэтка вядзе чытача праз сямейны эпас рэвалюцыйнай рамантыкі, пераследу, гвалту і штодзённага побыту ў новай краіне. Нягледзячы на пэўную спецыфіку, гэты шлях лёгка пазнавальны амаль для кожнага і мала каго можа пакінуць абыякавым», — так характарызуе паэтку ў анатацыі да кнігі «Белая нізка» Дзмітрый Плакс.
Штогадовы Міжнародны паэтычны фестываль імя Міхася Стральцова “Вершы на асфальце” запачаткаваны ў 2012 годзе ГА “Саюз беларускіх пісьменнікаў” і Беларускім ПЭН-цэнтрам. У розныя гады ўдзельнікамі фестывалю былі паэты з Беларусі, Германіі, Ісландыі, Казахстана, Літвы, Латвіі, Нарвегіі, Польшчы, Расіі, Славакіі, Украіны, Швецыі, Фінляндыі, Эстоніі
