• budzma.by
  • Пра нас
  • Крама
Будзьма беларусамі! Будзьма беларусамі!
telegram www.instagram.com/budzma/ Facebook.com vk.com twitter.com youtube.com
  • Актуаліі
  • Меркаванні
  • Маё права
  • Гісторыя
  • Літаратура
  • Фотарэпартаж
  • Афіша
  • "Будзьма!" прапаноўвае
04.05.2017 | Замежжа Літаратура

Нямецкае радыё рэцэнзуе «Мову» Марціновіча

Нямецкае радыё абмяркоўвае раман Віктара Марціновіча «Мова»: як і ў ранейшай рэцэнзіі тамтэйшага радыё «Культура», раман ацэнены выключна пазітыўна. Гэтым разам — з удзелам самога аўтара. Піша Антон Лявіцкі.

 Гаворка (даступная як пяціхвілінны падкаст на сайце радыё) пачынаецца з апісання агульнай сітуацыі ў Беларусі — і ёй жа завяршаецца. Беларуская дыктатура: Аляксандр Лукашэнка грэбуе беларускай мовай на карысць рускай, а публічныя чытанні на беларускай мове нярэдка зрываліся правакатарамі ва ўніформе. Крыху пазней пісьменнік тлумачыць, што яшчэ 10 гадоў таму людзей арыштоўвалі на вуліцах сталіцы Беларусі проста за факт беларускамоўнасці.

Супраць гэтага абсурднага наваколля Віктар Марціновіч, пісьменнік і палітолаг, абараняецца «ўладай фантазіі».

Тут сам Віктар Марціновіч тлумачыць па-англійску: «натуральна», усе ягоныя раманы расказваюць пра гэтую Беларусь, гэта маскі, за якімі пісьменнік можа схавацца, каб унікнуць магчымых цяжкасцей.

Растлумачыўшы нямецкаму слухачу значэнне слова «мова», аглядальніца Катрын Хілгрубэр дадае: «Гэтае паняцце стала свайго кшталту сінонімам беларускай самасці». Гэтая думка паходзіць з пасляслоўя перакладчыка Томаса Вайлера (за пераклад іншага рамана Марціновіча, «Параноі», ён быў адзначаны перакладчыцкай прэміяй мастацкага фонду зямлі Паўночны Рэйн — Вестфалія).

Між іншым, Марціновіч тлумачыць таксама ўзнікненне метафары, пакладзенай у падмурак раманнага сусвету «Мовы»: ідэю мовы як наркотыку ён пазычыў у Марыйкі Мартысевіч, якая аднойчы параўнала сучасных беларускіх пісьменнікаў з наркадылерамі.

Аглядальніца радыё высока ацэньвае ўдачу пісьменніка: яму ўдалося перадаць паважную задуму ненапружана, у выніку чаго перад чытачом паўстае шматгалосы, поўны гумару раман.

Асобная ўвага надаецца цытатам з беларускай літаратуры. Многія кананічныя тэксты былі ўпершыню перакладзеныя на нямецкую мову (як прыклад прыводзіцца Уладзімір Жылка і ягоныя «Матылі»). Вайлер адмыслова заўважае пра ўражанне «чужога знаёмага» (des Fremdvertrauten). Гэты эфект мае адчувацца праз увесь раман.

Як падкрэслівае Марціновіч, ён не меў на мэце стварыць музей «забытых ці зніклых» беларускіх класікаў. Мэта рамана, як яе бачыць аўтар, у тым, каб прыцягнуць увагу да актуальнага становішча беларускай нацыянальнай культуры. Адсюль вынікае форма твора — прыгодніцкі раман, гісторыя пра супергероя, арыентаваная на стылістыку коміксаў.

Гэтым Марціновіч тлумачыць поспех рамана, які «выклікаў надзвычайны розгалас». Акрамя двух выданняў, якія хутка разышліся, раман выклікаў неспадзяваны інтарэс у Расіі, працягвае пісьменнік.

«Мова» з’яўляецца адначасова шмат чым: гэта абсурдны сцэнар, які нагадвае сарокінскія фантазіі аб кітайска-еўразійскай усёмагутнасці; панурая антыўтопія, у якой грамадзяне дэградавалі да бяссільных наркаманаў тэксту, але і пяшчотная гісторыя кахання», — падсумоўвае Хілгрубэр і трапна звяртаецца да асабістага становішча Марціновіча.

Пісьменнік усё яшчэ пад забаронай у дзяржаўных медыя, не мае працы ў Менску і вымушаны курсіраваць паміж беларускай і літоўскай сталіцамі, «як у ягоным рамане блакітнавокі дылер з тварам узорнага вучня і забароненым рэчывам мова ў заплечніку». Павучальнае параўнанне.

Антон Лявіцкі, Наша Ніва

Tweet

Апошняе ў рубрыцы:

valiancina_shauchenka
Грамадства

Часопісаў, якія адмовіўся прадаваць «Белсаюздрук», за 2 дні прадалі больш, чым за месяц

Пасьля таго, як 5 сакавіка «Белсаюздрук» адмовіўся прадаваць папулярныя часопісы «Наша гісторыя», «Дуду» і «Асьцярожна,...

valiancina_shauchenka
Краіна

Жанчыны эпохі БНР: выхад з гістарычнага ценю

Рух нацыянальнага Адраджэння першай чвэрці ХХ стагоддзя, нацыятворчыя працэсы на руінах Расійскай імперыі ўзнялі...

valiancina_shauchenka
Літаратура

«Закахацца можна ў мужчыну ў электрычцы. Народзіцца дзясятак вершаў, а ён не дазнаецца пра гэта». Гутарка з пісьменніцай Раісай Баравіковай

«Пра многіх пісьменнікаў ходзяць самыя неверагодныя чуткі», — загадкава пасміхаецца паэтка Раіса Баравікова. Выдумкі...

valiancina_shauchenka
Музыка

«Трудна сначала, прыятна патом». Гурт «РСП» расказаў пра сваю адседку і турэмны альбом

Гурт «Разьбітае сэрца пацана» выйшаў на волю пасьля 15-дзённага арышту за канцэрт на закрытай вечарынцы. Хлопцы...

Апошнія навіны

    Грамадства
    Часопісаў, якія адмовіўся прадаваць «Белсаюздрук», за 2 дні прадалі больш, чым за месяц
    Краіна
    Жанчыны эпохі БНР: выхад з гістарычнага ценю
    Літаратура
    «Закахацца можна ў мужчыну ў электрычцы. Народзіцца дзясятак вершаў, а ён не дазнаецца пра гэта». Гутарка з пісьменніцай Раісай Баравіковай
    Музыка
    «Трудна сначала, прыятна патом». Гурт «РСП» расказаў пра сваю адседку і турэмны альбом
    Культура
    Уладзімір Цэслер прысвяціў новы твор беларускім жанчынам
    Гісторыя
    Алавянае войска. Як настаўнік з Гродна выкладае школьнікам гісторыю з салдацікамі і салідамі
    Культура
    Ціск на культуру: арганізатарам Moving Art Festival адмовілі ў пляцоўцы ў апошні момант. Усё пераносіцца
    Грамадства
    Родная мова цяпер — гэта штодзённы адзіночны пікет
    Замежжа Музыка
    Песню мегапапулярнага беларускага рэпера Алега ЛСП заблакавалі ў Расіі
    Грамадства Адукацыя
    У Гродзенскім універсітэце з прафесарам, які напісаў у жніўні адкрыты ліст Лукашэнку, не працягнулі кантракт
    Замежжа Кіно
    «Недарэчны трах, або Вар’яцкае порна» атрымаў галоўны прыз Берлінале
    Музыка
    Оперная спявачка, якая троліць чыноўнікаў і сілавікоў. Хто такая Маргарыта Ляўчук?
    Гісторыя
    Як апраналіся беларускі 100 гадоў таму? З'явіўся каталог традыцыйнага адзення
    Літаратура
    125 гадоў з дня нараджэння Кандрата Крапівы
    Праект Кірыла Стаселькі "Можам"
    «Наша пакаленне і цяперашні рэжым не могуць існаваць разам, бо гэта як два розныя сусветы»

Афіша

  • 08.03 20:00Зміцер Вайцюшкевіч запрашае сустрэць вясну разам!
  • 06.05 20:00Народны альбом

УСЕ ПАДЗЕI

Рассылка навінаў

Важнае пра нас

  • Што такое "Будзьма беларусамі!"
  • Рэкламадаўцам
  • Асобы кампаніі
  • Усе праекты "Будзьма!"
  • Рэдакцыйная пошта: razam@budzma.org

Папулярнае

    • «Топи» vs «Сфагнум»: вельмі падобна, але...
    • «Складаю навіны ў крыжыкі». Мастачка сабрала пратэсты ў «Гісторыю беларускай выжыванкі»
    • «Асцярожна, тут могуць быць бчбэшнікі». Як у Купалаўскім прайшоў першы спектакль пасля прэзідэнцкіх выбараў
    • Звольнены дырэктар магілёўскага музея запусціў адукацыйную праграму на Youtube
    • Вольга Бабкова: «Жывём, хоць і дыхаць цяжка»

Ахова спадчыны

  • Смуткуем…
  • Сумесныя кансервацыйныя працы
  • Новыя перспектывы супрацы
  • Другое жыццё твора мастацтва
  • Праблема Жыровічскага манастыра вырашана
© Грамадская культурніцкая кампанія «Будьма беларусамі!», 2008-2019.
Логотип
Распрацавана і звярстана Логотип компании IBWM