• budzma.by
  • Пра нас
  • Крама
Будзьма беларусамі! Будзьма беларусамі!
telegram www.instagram.com/budzma/ Facebook.com vk.com twitter.com youtube.com
  • Актуаліі
  • Меркаванні
  • Маё права
  • Гісторыя
  • Літаратура
  • Фотарэпартаж
  • Афіша
  • "Будзьма!" прапаноўвае
12.09.2018 | Літаратура

Перакладчыцкая майстэрня вярнулася… з Арцюрам Рэмбо

7 верасня ў Мінску прайшло першае ў гэтым сезоне паседжанне Перакладчыцкай майстэрні. Пасля гадавога перапынку Майстэрня зноў вяртаецца, заняткі будуць адбывацца кожны тыдзень, у чацвер (зрэдку — у пятніцу), а 19-й гадзіне.

Перакладчыцкая майстэрня вярнулася... з Арцюрам Рэмбо

На Майстэрню збіраюцца як ужо вядомыя перакладчыкі паэзіі і прозы, так і тыя, хто толькі зацікавіўся і хоча паспрабаваць свае сілы ў перастварэнні мастацкага тэксту. Звыклы сцэнар сустрэчы такі: перакладчык (перакладчыца) прадстаўляе на суд сваіх калег “чарнавік” сваёй працы — невялічкую падборку вершаў або фрагмент прозы ці эсэістыкі ў сваім перакладзе (разам з арыгіналам). Адбываецца чытанне і абмеркаванне. Кіраўнік і ўсе ўдзельнікі разбіраюць пераклад, выказваюць свае заўвагі, ацэньваюць удалыя месцы і тое, што ўдалося меней, спрабуюць “мазгавым штурмам” прапанаваць нейкія праўкі.

Гэтым разам кіраўнік, Андрэй Хадановіч, сам прапанаваў на абмеркаванне пераклады з французскага паэта Арцюра Рэмбо, кніга выбраных вершаў якога рыхтуецца і неўзабаве выйдзе ў серыі “Паэты планеты”. На разбор было вынесена па некалькі тэкстаў з усіх чатырох кніг аўтара, што адлюстроўвае эвалюцыю яго паэтыкі — і, зразумела, патрабуе розных падыходаў і ад перакладчыка: ад ранніх, рэгулярна рыфмаваных і рацыянальна-празрыстых тэкстаў — да пазнейшых вершаў прозай з кнігі “Азарэнні”, больш суб’ектыўных і “цёмных” для разумення.

Абмяркоўваліся пытанні стылістыкі. Ці выпадае, напрыклад, называць “крутымі перцамі” гандляроў каланіяльным перцам у бакалейных крамах, што фанабэрыста дыскутуюць на тэмы эканомікі й палітыкі, або ці дарэчная сучасная экспрэсіўная лексіка ў перадачы брыдкаслоўя мытнікаў на французска-бельгійскай мяжы XIX ст.: Тут пасылаюць нах… і кажуць “Ні халеры!”.

Як перакладаць наватворы і аказіяналізмы, якія актыўна ўжывае Рэмбо? Скажам, у санеце “Шалапутка”, дзе гарэзлівая кельнерка правакуе кліента на пацалунак, паказваючы прадзьмутую шчаку, — і ўжывае форму “une froid” замест “un froid”:

Дрыготкі мезенчык, як зброя на руцэ.
Як персікавы пух, румянак на шчацэ,
А губкі юныя грымаснічаюць хутка.

І шэпча, ставячы мне горы смачных страў,
Каб зразумеў намёк і пацалунак скраў:
“Прадзьмула шчочку мне, памацайце – прастудка”.

Закраналіся праблемы вершаскладання. Як перадаць па-беларуску няправільныя, некананічныя рыфмы, якія Рэмбо пачынае ўжываць у сваіх “Апошніх вершах”? Напрыклад, у тэксце “Вечнасць”:

Вечнасць кожнай хвіляй
З намі. Ну, а з кім?
Сонечнаю хваляй
У святле марскім. /…/

Як за сонцам следам
Ноч ідзе, адчуй:
Веды служаць бедам,
Бог надзей — адчай.

Што рабіць у выпадках, калі граматычны род французскага слова не супадае з беларускім, а гэтая родавая прыналежнасць асабліва важная? Так, Парыж (Paris) па-французску жаночага роду — і паэт карыстаецца гэтым у вершы “Парыжская оргія”, ствараючы шматзначны антрапаморфны вобраз то бунтоўнай, то ветранай, то пацярпелай падчас паўстання і акупацыі жанчыны. У такіх выпадках перакладчык з “горада” робіць “сталіцу”, а ў адной страфе ўжывае даўнюю, яшчэ рымскіх часоў, назву Парыжа:

Лютэцыя, скажы, як танчыў гнеў твой люты,
Як раны лютыя прымала ты за нас,
Як гінула за нас, ды несла і ў зямлю ты
Часцінку дабрыні, што прарасце ў свой час!
/…/
Як жудасна цябе пабачыць згвалтаванай,
Бо ўсё, што брыдкага ў прыродзе толькі ёсць, —
Не параўнаецца з тваёй, Сталіца, ранай…
Але паэт шапне: “Святая прыгажосць!”

Некаторыя з перакладаў Рэмбо, што абмяркоўваліся на Майстэрні, можна знайсці на сайтах “ЛітРАЖ” і “ПрайдзіСвет”.

Усе ахвочыя запісацца ў Перакладчыцкую майстэрню пад кіраўніцтвам Андрэя Хадановіча могуць дасылаць свае заяўкі на электронны адрас p.maisternia@gmail.com. Калі ласка, пазначце свае кантакты, а таксама сферу перакладчыцкай зацікаўленасці.

Перакладчыцкая майстэрня вярнулася... з Арцюрам Рэмбо
Перакладчыцкая майстэрня вярнулася... з Арцюрам Рэмбо
pen-centre.by
Tweet

Апошняе ў рубрыцы:

valiancina_shauchenka
Літаратура

Адам Мальдзіс уганараваны дыпломам БІНіМ Канады за 2020 год

Цудоўную навіну паведаміў паэт Сяргей Панізнік: сябра Рады ЗБС «Бацькаўшчына» прафесар Адам Мальдзіс за надзвычайны ўклад у развіццё беларускай культуры і літаратуры ўганараваны Дыпломам Беларускага Інстытута...

valiancina_shauchenka
Грамадства

Стваральнік надпісаў «Жыве Беларусь» на мапе: «Я таксама быў апалітычны»

Мінчук Вадзім Сіманаў ёсць тым чалавекам, які стварае пры дапамозе бега і адмысловага прыкладання, надпісы і малюнкі на мапе Мінска. У вялікай гутарцы з «Трыбунай» ён кажа, што да вясны 2020 года быў апалітычным....

valiancina_shauchenka
Музыка

Таццяна Грыневіч: Я хачу вандраваць у сваёй вольнай Беларусі

Вядомая беларуская спявачка, бард, збіральніца народных песень Таццяна Грыневіч з-за каронавіруса даўно не вандруе па Беларусі, не радуе беларусаў сваімі музычнымі творамі. Дзе цяпер спадарыня Таццяна і чым...

valiancina_shauchenka

Фазэль, бізнес і правы чалавека. Беларускі трыгер еўрапейскай палітыкі

Ціхан Чарнякевіч піша на budzma.by пра нядаўні візіт прэзідэнта Міжнароднай федэрацыі хакею Рэнэ Фазеля ў Мінск. Усім вядомыя, думаю, выказванні накшталт «спорт па-за палітыкай» альбо «проста бізнес,...

Апошнія навіны

    Літаратура
    Адам Мальдзіс уганараваны дыпломам БІНіМ Канады за 2020 год
    Грамадства
    Стваральнік надпісаў «Жыве Беларусь» на мапе: «Я таксама быў апалітычны»
    Музыка
    Таццяна Грыневіч: Я хачу вандраваць у сваёй вольнай Беларусі
    Фазэль, бізнес і правы чалавека. Беларускі трыгер еўрапейскай палітыкі
    Грамадства
    У Гомелі затрыманы праваабаронца «Вясны» Леанід Судаленка
    "Культурызм" з Віктарам Марціновічам
    Віктар Марціновіч: Пуцін на беларускай сцежцы
    Літаратура
    Цыкл мерапрыемстваў, прысвечаны 100-годдзю Івана Шамякіна, стартуе ў БДУ
    Грамадства
    «64 дні ігнараваньня, праслухоўваньня, запалохваньня». Маці забітага Рамана Бандарэнкі звярнулася да Рэне Фазэля
    Краіна
    Сіноптыкі распавялі, калі нарэшце пацяплее
    Грамадства
    Белпошта прапануе выбраць найлепшую марку за 2020-ы. Там нават ёсць «Ева» Суціна і «Закаханыя» Шагала
    Асоба
    Заўтра адбудзецца грамадскае развітанне з Леанідам Лычом
    Краіна
    Беларусь страціла 98 пазіцый у рэйтынгу бяспекі краін
    Навіны "Будзьма!" Літаратура
    «Словы мацней»: Галіна Казіміроўская чытае твор Міхася Чарота
    Грамадства
    Gaudeamus igitur: дакумэнтальны фільм пра студэнцкі пратэст у Беларусі
    Грамадства
    З Унівэрсытэту фізычнай культуры на знак пратэсту супраць дзеяньняў дзяржавы звольніўся кандыдат навук

Афіша

  • 20.01 19:00Анлайн-канцэрт Андрэя Мельнікава
  • 21.01 19:00Літаратурна-музычнае мерапрыемства “Мой Багдановіч”
  • 06.05 20:00Народны альбом

УСЕ ПАДЗЕI

Рассылка навінаў

Важнае пра нас

  • Што такое "Будзьма беларусамі!"
  • Рэкламадаўцам
  • Асобы кампаніі
  • Усе праекты "Будзьма!"
  • Рэдакцыйная пошта: razam@budzma.org

Папулярнае

    • Віктар Марціновіч: А зараз вернемся да нармальнага жыцця?
    • Ад пракату «Доваду» да закрыцця кінатэатраў. Падводзім вынікі 2020 года ў беларускай кінаіндустрыі
    • Як у свеце адрэагавалі на візіт Рэнэ Фазэля да Лукашэнкі
    • Інфармацыйныя спецаперацыі супраць Беларусі ў заходніх СМІ
    • «Што там ў піндосаў», або Чаму Маск — найлепшы прэзідэнт для ЗША

Ахова спадчыны

  • Смуткуем…
  • Сумесныя кансервацыйныя працы
  • Новыя перспектывы супрацы
  • Другое жыццё твора мастацтва
  • Праблема Жыровічскага манастыра вырашана
© Грамадская культурніцкая кампанія «Будьма беларусамі!», 2008-2019.
Логотип
Распрацавана і звярстана Логотип компании IBWM