• budzma.by
  • Пра нас
  • Крама
Будзьма беларусамі! Будзьма беларусамі!
telegram www.instagram.com/budzma/ Facebook.com vk.com twitter.com youtube.com
  • Актуаліі
  • Меркаванні
  • Маё права
  • Гісторыя
  • Літаратура
  • Фотарэпартаж
  • Афіша
  • "Будзьма!" прапаноўвае
08.11.2017 | Гісторыя

Што адбывалася на гэтым тыдні? Пралетарыі, “Мотавела” і зноў музеі

Новы тыдзень – новыя старонкі ў гісторыі. Мы зноў вяртаемся да даследавання таго, што ж цікавага адбывалася ў гэтыя даты. Гэты тыдзень адметны Чырвоным Кастрычнікам, “Мотавела”, музеямі і… але пра ўсё па парадку!

 6 лістапада адбыліся дзве падзеі, якія, можа, і не самыя яскравыя, але адыгрываюць сваю ролю і сёння. Найперш вяртаемся да канца Другой сусветнай вайны, у 1945 год. Менавіта тады адкрыўся завод, чыя вытворчасць хоць раз, але была ў кожнай беларускай сям’і. Гэта ровары і мотаролеры вытворчасці мінскага “Мотавела”, які існуе і сёння, нягледзячы на шэраг праблем.

 Другая падзея адбылася нашмат пазней – у 1987 годзе. І гаворка зноў пра музей, пра якія мы паспелі шмат паразмаўляць на мінулым тыдні. Гэтым разам адкрыўся Дзяржаўны музей гісторыі беларускай літаратуры!

Гісторыя не чакае і плыве далей, да 7 лістапада. Тут не трэба доўга думаць – Кастрычніцкі бальшавіцкі пераварот, які для пэўнай колькасці людзей дагэтуль нясе ганаровае слова “Рэвалюцыя”. У любым разе, як бы хто ні ставіўся да гэтай падзеі, менавіта прыход бальшавікоў да ўлады адыграў велізарную ролю ў далейшай гісторыі Беларусі, якую мы адчуваем і цяпер. Пытанне толькі адно – ці была гэтая роля добрай/дрэннай? Правільнага адказу мы тут, на жаль, не знойдзем. А зараз нам застаецца толькі на секунду дакрануцца да духу таго часу, для чаго можна паслухаць “Рабочую марсэльезу”

Але вось і 1933 год. Бадай кожны мінчук ці госць сталіцы бачыў гэты будынак, які ўжо колькі разоў быў сімвалам дыктату ў Беларусі. Мы гаворым аб адкрыцці таго самага Дома ўрада.

Час перагортваць чарговую старонку. На календары 8 лістапада. Тут нас зноў сустракаюць адкрыцці даволі значных у Беларусі ўстаноў. Гэтым разам…

1929 год – Мінскі завод медычных прэпаратаў пачаў сваю працу. Дасёння мы купляем яго вытворчасць, але наша вам пажаданне – няхай вам пашчасціць увогуле не карыстацца лекамі!

Роўна праз 10 гадоў, у 1939-м, адкрылася Дзяржаўная карцінная галерэя, якая з 1957-га нам вядомая як Нацыянальны мастацкі музей, які дагэтуль радуе цікавымі экспазіцыямі і выставамі.

Ну і, канечне, нельга забывацца пра нараджэнне вельмі значнай асобы ў гісторыі сучаснай Беларусі – Вацлава Ластоўскага. Нарадзіўся ён у 1883 годзе. Калі хто не ведае, то Вацлаў Ластоўскі – беларускі палітычны дзеяч, пісьменнік і навуковец. Менавіта ён моцна паўплываў на выхад тагачасных беларускіх газет, браў удзел у абвяшчэнні БНР, сябра Літоўскай Тарыбы і не толькі. Пісаць пра яго дасягненні і жыццёвы шлях можна вельмі доўга, але канец яго жыцця, на жаль, трагічны – расстрэл бальшавікамі.

9 лістапада. У гэты дзень гісторыя мае ўсяго адну цікавую і важную падзею. У гэты дзень у 1512 годзе Францішак Скарына стаў доктарам медыцынскіх навук. Адбылося гэта за мяжой, у Падуі.

І вось 10 лістапада. “Наша Ніва” пачала выходзіць у Вільні. Гэта было ў 1906 годзе. Столькі гадоў прайшло, але газета не памірае, дагэтуль жывучы ў чарговай рэінкарнацыі і іншым фармаце. Час ідзе, а пэўныя сімвалічныя рэчы застаюцца.

Так мы дайшлі да 11 лістапада. І тут ужо радасна сказаць: да Новага года засталося ўсяго 50 дзён! У гэты дзень у 1918 годзе нарэшце скончылася адна з самых бяздушных і крыважэрных войнаў сусвету – Першая сусветнаяй, якая прынесла шмат стратаў тэрыторыі і народу сучаснай Беларусі. Дарэчы, у Мінску на дадзены момант існуе ўсяго адзін мемарыял-могілкі ахвярам той вайны. Знаходзіцца ён недалёка ад Камсамольскага вадасховішча. Вось яе ён выглядае.

Але гэта не адзіная важная падзея. У 1988 годзе партыя БНФ прыняла адозву “Да беларускіх грамадзян”, дзе акрэсліла сваю палітычную пазіцыю. Фронт заявіў, што “падтрымлівае распачатую найлепшымі сіламі КПСС перабудову грамадства на прынцыпах дэмакратыі і гуманізму”, “выступае за дэмакратыю… супраць манаполіі ўлады бюракратычных сіл”, “за рэальны суверэнітэт Беларусі, абвешчаны Канстытуцыямі БССР і СССР”, “за падпарадкаванне эканомікі інтарэсам чалавека, за сацыяльную справядлівасць, за непарушнасць правоў чалавека, за прававую дзяржаву, за экалагічна чыстую Беларусь, за адраджэнне і дзяржаўнасць беларускай мовы”.

 

Цягнік гісторыі няспынна нясе нас да канца тыдня – 12 лістапада. Тут заканчваецца Віцебскае паўстанне, што пачалося ў 1623 годзе. Сутнасць паўстання простая: удзельнікі выступалі супраць жорсткага насаджэння ўніяцтва ў рэгіёне. Паўстанне перамагло, архіепіскап Ясафат Кунцэвіч быў забіты, яго дом – разрабаваны і спалены. Але і наступствы для паўстанцаў аказаліся жорсткімі. Каралеўскія камісары Рэчы Паспалітай пазбавілі Віцебск Магдэбургскага права, асноўных удзельнікаў пакаралі смерцю.

 

Багдан Сакалоў

Tweet

Апошняе ў рубрыцы:

valiancina_shauchenka
Грамадства

«Па схеме бчб». Ці ёсць межы ў колеравага маразма?

«Ці можна мне вясной насіць сваё чырвонае паўпаліто і белую шапку, а летам белыя штаны і чырвоную кашулю?», запыт з такім пытаннем карэспандэнт НЧ накіравала да начальніка Слуцкага РАУС...

valiancina_shauchenka
Грамадства

У вас усё атрымаецца. Цяпер я ў гэтым абсалютна ўпэўнены: Ігар Лосік спыніў галадоўку

Ігар Лосік спыніў галадоўку пасля 42 дзён і звярнуўся да беларусаў. "Я решил прекратить голодовку. Почему я это сделал? Точно по собственному желанию. Я не принимал пищу...

valiancina_shauchenka
Грамадства

«Вярнуцца ў новую Беларусь». Як зьмянілася жыцьцё студэнтаў, якія зьехалі пасьля перасьледу за пратэсты

Як склаўся лёс трох беларускіх студэнтаў, якія з натхненьнем успрынялі леташнюю выбарчую кампанію, далучыліся да пратэстаў і трапілі пад перасьлед уладаў — у публікацыі Свабоды. ...

valiancina_shauchenka
Навіны "Будзьма!" Літаратура

«Словы мацней»: Ганна Комар чытае Францішка Аляхновіча

Гэты ролік – працяг відэапраекта ад кампаніі «Будзьма беларусамі!», Саюза беларускіх пісьменнікаў і Беларускага ПЭН-цэнтра «Словы мацней». Гэты праект – рэакцыя на пераслед людзей, якія неўзабаве пасля згаданых...

Апошнія навіны

    Грамадства
    «Па схеме бчб». Ці ёсць межы ў колеравага маразма?
    Грамадства
    У вас усё атрымаецца. Цяпер я ў гэтым абсалютна ўпэўнены: Ігар Лосік спыніў галадоўку
    Грамадства
    «Вярнуцца ў новую Беларусь». Як зьмянілася жыцьцё студэнтаў, якія зьехалі пасьля перасьледу за пратэсты
    Навіны "Будзьма!" Літаратура
    «Словы мацней»: Ганна Комар чытае Францішка Аляхновіча
    "Культурызм" з Віктарам Марціновічам
    Віктар Марціновіч: Бягом глядзець «Дарагіе таварышчы»!
    Грамадства
    Інвестклімат Беларусі: ад абвалу рэйтынгу бяспекі да адмены чэмпіянату
    Грамадства
    «Крымінальны» 2020-ты. Як і за што пратэстоўцы атрымлівалі тэрміны зняволення
    Грамадства
    Алена Анісім: Для беларускай мовы наступае чарговы выклік
    Мастацтва
    Леанід Шчамялёў ― летапісец эпохі, пясняр прыгажосці
    Грамадства
    Як паводзіць сябе на допыце. 8 парадаў адваката
    Грамадства
    Чыноўнікі прыдумалі, як замацаваць статус Усебеларускага народнага сходу
    Музыка
    Nizkiz у інтэрв'ю Жыццё-маліна: Мы адназначна вырашылі — навошта маўчаць пра тое, што ў цябе ўнутры
    Каляндар
    Каляндар на 25-31 студзеня. Што святкуем? Па чым сумуем?
    Музыка
    Беларускі фонд культурнай салідарнасці распачынае анлайн-фэст #АртыстыПерамогі!
    Каранавірус
    Чаму адны хварэюць на кавід цяжэй за іншых? Прычынай могуць быць антыцелы-пярэваратні

Афіша

  • 27.01 20:00Рэха. Шчыры анлайн
  • 06.05 20:00Народны альбом

УСЕ ПАДЗЕI

Рассылка навінаў

Важнае пра нас

  • Што такое "Будзьма беларусамі!"
  • Рэкламадаўцам
  • Асобы кампаніі
  • Усе праекты "Будзьма!"
  • Рэдакцыйная пошта: razam@budzma.org

Папулярнае

    • Спрэчнае жыццё бацькі беларускай граматыкі
    • Дзве матрыцы і адна Галгофа Аляксея Навальнага
    • Што паглядзець у Глыбокім? Згушчонка, барока, радзіма Ластоўскага
    • У Валожынскім раёне скралі валун плошчай з пакой
    • «Заўважыў, што зло ўжо навісла над табой і плюе табе ў твар. Тады немагчыма трымаць вочы заплюшчанымі»

Ахова спадчыны

  • Смуткуем…
  • Сумесныя кансервацыйныя працы
  • Новыя перспектывы супрацы
  • Другое жыццё твора мастацтва
  • Праблема Жыровічскага манастыра вырашана
© Грамадская культурніцкая кампанія «Будьма беларусамі!», 2008-2019.
Логотип
Распрацавана і звярстана Логотип компании IBWM