• budzma.by
  • Пра нас
  • Крама
Будзьма беларусамі! Будзьма беларусамі!
telegram www.instagram.com/budzma/ Facebook.com vk.com twitter.com youtube.com
  • Актуаліі
  • Меркаванні
  • Маё права
  • Гісторыя
  • Літаратура
  • Фотарэпартаж
  • Афіша
  • "Будзьма!" прапаноўвае
23.05.2018 | Адукацыя Гісторыя

Універсітэты ў кляштарах: тысячагадовая традыцыя

3 мая Еўрапейскі гуманітарны ўніверсітэт пераехаў у новы корпус, які месціцца ў будынку былога Аўгусцінскага кляштара — у самым цэнтры Старога горада Вільні.

Еўрапейскі гуманітарны ўніверсітэт месціцца ў будынку былога Аўгусцінскага кляштара канца XVIII ст. у адным з найбольш маляўнічых і прэстыжных раёнаў Вільні — у Старым горадзе, уключаным у спіс Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА.

Размяшчэнне ўніверсітэтаў у будынках кляштараў — старая еўрапейская традыцыя. І не толькі еўрапейская.

Найстарэйшы ў свеце ўніверсітэт, які дзейнічае бесперапынна, — Аль-Караўін, заснаваны ў 859 годзе ў горадзе Фес (Марока). Прычым ён, адзін з духоўных і адукацыйных цэнтраў ісламскага свету, быў заснаваны жанчынай, Фацімой бінт Мухамад аль-Фіхры.

Яна заснавала мэдрэсэ пры мячэці, якая дзейнічае і сёння і з’яўляецца адной з самых вялікіх мячэцей у Паўночнай Афрыцы.

Старадаўнія арабскія «ўніверсітэты» да нядаўняга часу не давалі дыпломаў ад імя ўстановы: больш істотным лічылася імя настаўніка, які меў права дазволіць вучню пасля заканчэння навучання самому выкладаць.

Аль-Караўін стаў універсітэтам у еўрапейскім разуменні толькі ў сярэдзіне ХХ стагоддзя. Але навучанне тут ідзе як і ў старажытныя часы: студэнты сядаюць паўколам вакол настаўніка,

які падахвочвае іх чытаць тэксты, задае пытанні ды тлумачыць складаныя моманты граматыкі, права, філасофіі ды тэалогіі.

Універсітэт Аль-Караўін, здымак узяты з anothercitizenship.com.

Еўрапейская адукацыя таксама нараджалася пры рэлігійных установах. Спачатку гэта былі скрыпторыі — майстэрні, дзе перапісвалі кнігі; падчас культурнага Адраджэння ХII стагоддзя ўзніклі вышэйшыя школы. Універсітэты, якія паўсталі на мяжы XII—XIII стагоддзяў, сталі толькі новай арганізацыйнай формай вышэйшай школы.

«Universitas» на лаціне азначае сукупнасць ці еднасць.

Так, з некалькіх школ пры кляштарах пры канцы XII стагоддзя ўтварыўся знакаміты Парыжскі ўніверсітэт — адна з вялікіх школ Заходняй Еўропы. Сярод яго вучняў і настаўнікаў — Тамаш Аквінскі, Альберт Вялікі, Раймунд Лулія, Роджэр Бэкан ды іншыя.

Першыя еўрапейскія ўніверсітэты мелі мноства прывелеяў. Напрыклад, яны былі падсудныя толькі царкоўнаму суду, вызваляліся ад павіннасцяў, іх маёмасць была надзейна абароненая. Ім спрыялі найвышэйшыя асобы: так, Ягелонскі ўніверсітэт у Кракаве фундаваў кароль і вялікі князь літоўскі Ягайла.

Фотаздымак узяты з 2ch.hk.

Першыя ВНУ на беларускіх землях таксама былі звязаныя з еўрапейскімі манаскімі ордэнамі.

У 1581 годзе кароль Рэчы Паспалітай Стэфан Баторый заснаваў у Полацку езуіцкі калегіум, ператвораны ў пачатку ХІХ стагоддзя ў Акадэмію з правамі ўніверсітэта.

Фотаздымак узяты з holiday.by.

Акадэмія дзейнічала да 1820-га, пакуль яе не зачынілі царскія ўлады. Езуіцкія калегіумы працавалі таксама ў Навагрудку, Пінску, Мінску, Оршы, Нясвіжы, Брэсце…

З езуіцкага калегіума вырас і Віленскі ўніверсітэт, які ў ХІХ стагоддзі зрабіўся інтэлектуальным цэнтрам усяго Краю і альма-матар найвыбітнейшых навукоўцаў, паэтаў, грамадскіх дзеячаў таго часу.

Варта прыгадаць хаця б імёны Адама Міцкевіча, Ігната Дамейкі, Зана, Ходзькі, Адынца, Лялевеля…

Будынкі кляштара Аўгусцінскага ордэна таксама былі ўключаныя ў арэал Віленскага ўніверсітэта — тут, на скрыжаванні Савічаўс і Бокшта, за пару крокаў ад Ратушы, месцілася частка яго духоўнай семінарыі.

Дый пасля закрыцця ўніверсітэта царскімі ўладамі аўгусцінскія муры служылі справе адукацыі ў якасці духоўнай акадэміі, праваслаўнай школы, інтэрнатаў наноў адчыненага ў ХХ ст. Віленскага ўніверсітэта… Пры саветах будынкі стаялі ў запусценні, частка выкарыстоўвалася пад камунальнае жытло.

Нядаўна аўгусцінскія муры адрэстаўравалі. Аднаўленне ішло пяць гадоў. Былі захаваныя нават першасныя элементы інтэр’еру, у тым ліку фрэскі і брукаваная падлога, па якой ступалі яшчэ філаматы.

У 2017 годзе Урад Літоўскай Рэспублікі пастанавіў перадаць будынак Еўрапейскаму гуманітарнаму ўніверсітэту (ЕГУ). Ёсць пэўная пераемнасць і сімволіка ў тым, што менавіта тут будзе працаваць універсітэт, дзверы якога адчыненыя і для беларускіх абітурыентаў.

Чым жа вылучаецца адукацыя ў ЕГУ?

Навучанне тут ажыццяўляецца па мадэлі вольных навук і мастацтваў (англ. «Liberal arts»). Гэтая мадэль скіраваная на фарміраванне ў студэнтаў жадання і здольнасцяў вучыцца, крытычна мысліць і ўмела выказваць свае думкі, а таксама на выхаванне грамадзян, здольных стаць актыўнымі ўдзельнікамі дэмакратычнага грамадства.

Гнуткі план навучання спалучае шырыню дысцыплінарнага ахопу з глыбінёй вывучэння прадмета, і міждысцыплінарнасць, якая дае студэнтам максімальна магчымую свабоду выбару. Гэтая мадэль рэалізуецца праз арыентаваную на студэнта педагогіку, якая натхняе на працу з тэкстамі як у аўдыторыі, так і па-за яе межамі.

Наша Ніва

Tweet

Апошняе ў рубрыцы:

valiancina_shauchenka
Грамадства

Алег Трусаў: Нацыянальная сімволіка для рэжыму – сімвал пратэсту

Экс-дэпутат Вярхоўнага Савета Беларусі Алег Трусаў патлумачыў у гутарке з Рацыяй, чаму рэжым стаў так варожа ставіцца да бел-чырвона-белай сімволікі. Алег Трусаў: Нацыянальная сімволіка стала прыкметай...

valiancina_shauchenka
Грамадства

Фонд культурнай салідарнасці дамагаецца выключэння Белтэлерадыёкампаніі з EBU

Беларускі фонд культурнай салідарнасці BY_culture запусціў кампанію па выключэнні Белтэлерадыёкампаніі з Еўрапейскага Вяшчальнага Саюза (EBU) і пазбаўленні права трансляцыі і ўдзелу вяшчальніка ў «Еўрабачанні»,...

valiancina_shauchenka
Грамадства

Смяротнае пакаранне: за паўкроку да адмены?

З тыдзень таму ў інтэрнэт пралезла інфармацыя, якая ў іншы час выглядала б сенсацыяй. Але ў наш час гэтай сенсацыі амаль ніхто не заўважыў — інтэрнэт-сайты збольшага адсправаздачыліся дзяжурнымі паведамленнямі. І дзеля...

valiancina_shauchenka
Музыка

Няправільны тэкст: як песні Naviband «баняць» на конкурсах і святах

Гурт Naviband у сацсетках падзяліўся навіной, што іх песні патрапілі ў «бан» арганізатараў студэнцкіх і школьных конкурсаў і святаў. Еўрарадыё пагутарыла з людзьмі, якія сутыкнуліся з гэтай...

Апошнія навіны

    Грамадства
    Алег Трусаў: Нацыянальная сімволіка для рэжыму – сімвал пратэсту
    Грамадства
    Фонд культурнай салідарнасці дамагаецца выключэння Белтэлерадыёкампаніі з EBU
    Грамадства
    Смяротнае пакаранне: за паўкроку да адмены?
    Музыка
    Няправільны тэкст: як песні Naviband «баняць» на конкурсах і святах
    Адукацыя
    У Польшчы адкрылі дыстанцыйную «Беларускую акадэмію». Пачалі з падрыхтоўкі спэцыялістаў для дзяржорганаў
    Грамадства
    Дачцэ Юліі Слуцкай прыйшоў першы ліст з-за кратаў ад мамы. Пра што піша палітзняволеная?
    Краіна
    На рацэ ў Брэсцкай вобласці ўтварылася велізарнае ледзяное кола. Фота
    Грамадства
    Як бяспечна карыстацца Telegram. Простыя правілы
    Гісторыя
    У Расіі алічбавалі матэрыялы пра блакаду Ленінграда, сабраныя Алесем Адамовічам
    Грамадства
    «Беларусь у маіх вачах». Блогер Паліна Амяльянчык выбірае малавядомыя маршруты для падарожжаў і адкрывае нечакана цікавыя факты з гісторыі роднага краю
    Грамадства
    Гародня: музыку абвінавачваюць у перавозцы незалежнага выдання
    Грамадства
    Знаны праваслаўны святар паручыўся за палітвязня Лосіка
    Мастацтва
    Памёр мастак Барыс Забораў
    Літаратура
    Генрых Далідовіч у праграме «Кантэкст». Глядзеце новы выпуск!
    Літаратура
    Новая кніга «Беларускага кнігазбору»: украінскі дзіцячы бестселер па-беларуску

Афіша

  • 06.05 20:00Народны альбом

УСЕ ПАДЗЕI

Рассылка навінаў

Важнае пра нас

  • Што такое "Будзьма беларусамі!"
  • Рэкламадаўцам
  • Асобы кампаніі
  • Усе праекты "Будзьма!"
  • Рэдакцыйная пошта: razam@budzma.org

Папулярнае

    • Віктар Марціновіч: Пуцін на беларускай сцежцы
    • Інфармацыйныя спецаперацыі супраць Беларусі ў заходніх СМІ
    • Спрэчнае жыццё бацькі беларускай граматыкі
    • 29-гадовы дырэктар Нацыянальнага гістарычнага музея пакідае пасаду
    • Фазэль, бізнес і правы чалавека. Беларускі трыгер еўрапейскай палітыкі

Ахова спадчыны

  • Смуткуем…
  • Сумесныя кансервацыйныя працы
  • Новыя перспектывы супрацы
  • Другое жыццё твора мастацтва
  • Праблема Жыровічскага манастыра вырашана
© Грамадская культурніцкая кампанія «Будьма беларусамі!», 2008-2019.
Логотип
Распрацавана і звярстана Логотип компании IBWM